Zaledwie kilkanaście dni wcześniej światło dzienne ujrzała druga książka dr Joanny Ławickiej, która ma już na swoim koncie książkę pt. „Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera”.

Człowiek w spektrum autyzmu wobec różnych neurotypów

Tym razem autorka pokusiła się o szeroko zakrojoną refleksję na temat różnych rodzajów neurotypów, znaczenia, jakie ma empatia dwukierukowa we wzajemnych relacjach, a także nawiązuje do przemocy (która jest specjalnością autorki). Niestety, mechanizmy przemocowe wobec osób w spektrum autyzmu nadal ma miejsce częściej, niż powinna.

Wszystkie drogi prowadzą do spektrum

Autorka prowadzi swój wywód po różnych naturach spektrum autyzmu. Umiejętnie łączy treści niepopularyzowane przez naukę ze znanymi już faktami naukowymi. Treść książki, choć miejscami trudna, łączy ze sobą wiedzę z dziedziny różnych nauk społecznych. Na każdym kroku zaskakuje uważnością i wnikliwością, jakiej próżno szukać nawet w akademickich rozważaniach.

Niemal każdemu wątkowi w książce towarzyszy głęboka refleksja na temat istoty człowieczeństwa, budowania relacji, unikania przemocy, ze spektrum autyzmu w tle. Wraz z szerzeniem świadomości, autorka nie unika trudnych tematów. Jest mowa o oddziaływaniach terapeutycznych wbrew realnym potrzebom dzieci, w dużej mierze na podstawie wieloletnich doświadczeń pracy z różnymi osobami z niepełnosprawnościami oraz tymi ze spektrum autyzmu. Niezależnie od możliwości intelektualnych, każdemu człowiekowi należy się przecież szacunek. To ważna uwaga pod adresem dorosłego czytelnika.

Nie ma dzieci, są ludzie

Równocześnie przypomina o tym, że dziecko jest małym człowiekiem, w myśl zasady głoszonej przez Janusza Korczaka „Nie ma dzieci, są ludzie”. Autorka walczy aktywnie o podmiotowość w relacji dziecka i osoby dorosłej dla obu stron. Dlatego „Człowiek w spektrum autyzmu. Podręcznik pedagogiki empatycznej” stanowi unikatową pozycję na polskim rynku wydawniczym.

Bycie w mniejszości

Takie podejście to nadal mniejszość wśród licznych podejść do spektrum autyzmu. Ciągle jesteśmy zawieszeni między dwoma biegunami w dyskursie o autyzmie: między pierwiastkiem geniuszu, a ciężką „chorobą”, która wymaga leczenia i zmienia życie całych rodzin. Autorka podejmuje przy okazji próbę rozprawienia się ze stereotypami, jakich ciągle jest wiele w przestrzeni mówienia na temat stanów ze spektrum autyzmu (ASC – autism spectrum condition). Mówi o tym, jak mądrze wspierać osobę w spektrum, jak rozsądnie wyznaczyć cel terapeutyczny, a przede wszystkim – jak lepiej zrozumieć siebie i drugiego człowieka.

Wrażenia po lekturze

Książka jest powiewem świeżości, choć nie wszystkie tematy są lekkie. Z pewnością w świetle tego, co pisze dr Ławicka, człowiek w spektrum w kluczowych obszarach wygląda zupełnie inaczej. Dobrze podsumowuje to zasada: „Zrywaj etykiety. Pod nimi jest człowiek”. Powiem więcej: ta książka przywraca wiarę w drugiego człowieka i w to, że świat się zmienia. A stare etykietki, takie jak zespół Aspergera, czy zaburzenia ze spektrum autyzmu – wraz z nim.

Jeśli poszukujesz odpowiedzi na niektóre pytania dotyczące istoty człowieczeństwa – sprawdź tę książkę. Warto do niej wracać co jakiś czas.

Książkę można kupić tutaj.

Działania Autorki można wspierać w serwisie Patronite.

Autorka tekstu: Weronika Janiak – z wykształcenia dziennikarka i politolog. Współautorka „Książki o człowieku w spektrum autyzmu” Wydawnictwa Natuli, wydanej w maju 2022 roku. Redaktorka portalu „Niebieska-Fala” – serwisu informacyjnego Fundacji Aktywnych FURIA od kwietnia 2016 roku oraz serwisu autyzmbezprzemocy.pl w maju 2022 roku.

Od 2015 roku wolontariuszka poznańskich fundacji:  Fundacji FIONA i Fundacji Aktywnych FURIA. Innowatorka społeczna oraz współpracowniczka w projektach powiązanych ze spektrum autyzmu, adresowanych do policjantów, studentów, uczelni wyższych, instytucji, specjalistów.