4 min. czytaniaJ. Ławicka, Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera – recenzja książki

autyzm Edukacja mar 13, 2022 3 min

4 min. czytaniaJ. Ławicka, Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera – recenzja książki

Reading Time: 3 minutes

Dzisiejsza recenzja poświęcona jest ciekawej, edukacyjnej książce o spektrum autyzmu, skierowana przede wszystkim do dzieci i nastolatków. Przed nami: książka doktor nauk społecznych, Joanny Ławickiej o przewrotnym tytule: „Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera”.

Dlaczego kosmita?

Niezwykłość książki „Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera” Joanny Ławickiej, prezeski Fundacji Prodeste, przejawia się przede wszystkim w wyjściu poza schemat pisania i mówienia o spektrum autyzmu. To jedna z niewielu, jeśli nie pierwsza, książka skierowana bezpośrednio do osoby w spektrum.

„Kosmita” jest tu nawiązaniem do jednego z określeń, które mają normalizować spektrum autyzmu, czy w poprzednich klasyfikacjach – zespół Aspergera, a które tak naprawdę budują jeszcze większy dystans i uprzedzenie. Osoby z zespołem Aspegera (a także osoby z całego spektrum autyzmu) nie potrzebują takich zastępczych określeń.

kobieta i mężczyzna
Im bardziej przejaskrawione są wyobrażenia na temat osób w spektrum autyzmu, tym
bardziej zaskakująca bywa rzeczywistość (fot. pexels.com)

Odczarować spektrum autyzmu

Książka jest pierwszą tego rodzaju pozycją, która stawia sobie za cel uprościć mocno abstrakcyjny temat spektrum autyzmu. Nie bez powodu jest napisana prostym językiem. Dodatkowo, zawiera w treści ćwiczenia, które mają służyć samopoznaniu czytających – zwłaszcza dzieci i młodzieży.

Książka pełni rolę przewodnika przez życie. Jest prawie jak osobisty terapeuta pierwszego kontaktu. Tak skonstruowana książka zwiększa świadomość tego, co dzieje się z dzieckiem w środku. Nie tylko swoich trudności, ale również drzemiącego w nim potencjału. Jako osoba neuronietypowa, a zarazem pedagog specjalny, autorka dobrze rozumie siłę etykietki „zaburzenie rozwojowe”. To ważne, aby odczarować takie spojrzenie na spektrum autyzmu.

Wszyscy jesteśmy kosmitami

Od razu przychodzi mi na myśl zabawne porównanie, że skoro jesteśmy mieszkańcami Ziemi, a Ziemia jest w kosmosie… to z tego wynika, że wszyscy jesteśmy kosmitami. Wystarczy wczuć się w wygląd kosmity (lub kosmitów), których w czarujący sposób sportretowała ilustratorka – Marta Stachurska. Jednak człowiek z autyzmem nie jest kosmitą. Jest po prostu człowiekiem, którego zachowania, zainteresowania i poczucie bycia rozumianym wpływa na odczuwanie szczęście i radość z życia.

Etykietowanie osób w spektrum autyzmu prowadzi do ich wyobcowania i izolacji (fot. pexels.com)

Człowiek pozostaje człowiekiem

Obok przyjętej formy książki, to, co wzbudziło moje szczególne uznanie, to zakończenie mające charakter mocno wybrzmiewającego manifestu dotyczącego zespołu Aspergera. Mogłam podpisać się pod nim rękami i nogami. Padło tam jedynie parę słów: apel o zrozumienie, akceptację, przyjazne otoczenie i wiele innych. Tak, aby przyszłość mogła być lepsza, a każdy człowiek czuł się rozumiany, bez względu na neurotyp.

To zdumiewające, że w zderzeniu z innością gubimy czasem ludzkie odruchy… Diagnoza nie zmienia człowieka z zespołem Aspergera w kosmitę, lecz nadal pozostawia go człowiekiem. Tym samym, którego otoczenie znało, lubiło, a nawet kochało do tej pory.

Książka warta czytania

Skoro „Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera” jest dostosowana do dzieci i młodzieży, jej treść zrozumieją również dorośli. Książka jest niczym innym, jak uniwersalnym przewodnikiem po krainie spektrum autyzmu: po emocjach, pytaniach, terapii, ale często również bólu i tym, co trudne. Uczy tego, jak radzić sobie ze swoim niezwykłym neurotypem.

Może się okazać pomocna także dla specjalistów, w tym terapeutów, którzy za jej pomocą łatwiej wejdą w skórę dziecka naznaczonego „zaburzeniem”. Z podobnych względów książka może być pomocna dla nauczycieli, którzy próbują zrozumieć dziecko, a nawet dla rodziców, którzy są w procesie akceptacji diagnozy. Z pewnością zawiera odpowiedzi na liczne pytania, studzi niektóre emocje i może przyczynić się do edukacji całego społeczeństwa.

Więcej informacji o książce oraz ludziach odpowiedzialnych za ten projekt jest tutaj.

II wydanie książki w formie e-booka można kupić tutaj.

Działania Autorki można wspierać w serwisie Patronite.


Autorka tekstu: Weronika Janiak – z wykształcenia dziennikarka i politolog. Współautorka Książki o człowieku w spektrum autyzmu Wydawnictwa Natuli, wydanej w maju 2022 roku. Redaktorka portalu „Niebieska-Fala” – serwisu informacyjnego Fundacji Aktywnych FURIA od kwietnia 2016 roku oraz serwisu autyzmbezprzemocy.pl w maju 2022 roku.

Od 2015 roku wolontariuszka poznańskich fundacji:  Fundacji FIONA i Fundacji Aktywnych FURIA. Innowatorka społeczna oraz współpracowniczka w projektach powiązanych ze spektrum autyzmu, adresowanych do policjantów, studentów, uczelni wyższych, instytucji, specjalistów.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *